به گزارش خبرنگار مهر در مشهد، عصر امام صادق (ع) از آن جهت طوفانی ترین ادوار تاریخ اسلام است که از یک سو اغتشاشها و انقلابهای پیاپی گروههای مختلف به ویژه از طرف خونخواهان امام حسین (ع) رخ می داد و از سوی دیگر عصر آن حضرت عصر برخورد مکتبها و ایدئولوژیها و عصر تضاد افکار فلسفی و کلامی مختلف بود.
از معروفترین انقلابهای آن دوره انقلاب "ابوسلمه " در کوفه و "ابومسلم " در خراسان و ایران از مهمترین آنها بوده است و همین انقلاب سرانجام حکومت شوم بنی امیه را برانداخت و مردم را از یوغ ستم و بیدادشان رها ساخت لیکن سرانجام بنی عباس با تردستی و توطئه ، بناحق از انقلاب بهره گرفته و حکومت و خلافت را تصاحب کردند و این دوره انتقال حکومت هزار ماهه بنی امیه به بنی عباس طوفانی ترین و پر هرج و مرج ترین دورانی بود که زندگی امام صادق (ع) را فراگرفته بود.
و از دیگر سو برخورد مکتبها و ایدئولوژیها بسیار بود و از برخورد ملتهای اسلام با مردم کشورهای فتح شده و نیز روابط مراکز اسلامی با دنیای خارج این تضادها و برخوردها به وجود آمده و در مسلمانان نیز شور و هیجانی برای فهمیدن و پژوهش پدید آورده بود.
اینجا بود که امام (ع) دشواری فراوان در پیش و مسئولیت عظیم بر دوش داشت. پیشوای ششم درگیر و دار چنین بحرانی می بایست به فکر نجات افکار توده مسلمان از الحاد و بی دینی و کفر و نیز مانع انحراف اصول و معارف اسلامی از مسیر راستین باشد و از توجیهات غلط و وارونه دستورات دین به وسیله خلفای وقت جلوگیری کند.
امام جعفر صادق(ع) در مسیر تکاملی حرکت شیعیه گام دوم را برداشته بودند، یعنی پس از آن که مردم بر اثر مجاهدت های امامان پیشین به ناصحیح بودن مذهب رسمی و دیگر اندیشه های منبعث از آن و نیز حرکتهای سیاسی مبتی بر آن در سالهای گذشته پی بردند، آماده دریافت یک طرح جایگزین مکتب اهل بیت (ع) بودند و امام صادق(ع) همان بزرگواری است که با توجه به یک موقعیت استثنایی تاریخی طرح جایگزین شیعه را به هنگام ارائه کرد و امامان دیگر به شرح و بسط بعضی از ابعاد آن پرداختند.
امام جعفر صادق(ع) در زمینه اندیشه و فکر انحرافی قیام کرد
یک استاد حوزه و دانشگاه جهاد امام صادق(ع) را در زمینه اندیشه و فکر انحرافی عنوان می کند و می گوید: امامان معصوم شیعیان همه یا مسموم و یا به شهادت رسیده اند که این نشانگر تحرک سیاسی ائمه بوده است و در زمینه های سیاسی و ترویج فرهنگ اسلام ناب تلاش زیادی داشتند.
حجت الاسلام سید مهدی واعظ موسوی گفت: شرایط زمان امام صادق (ع) با زمان امام حسین (ع) متفاوت بود، زیرا شرایط زمان امام حسین (ع) اقتضای قیام با شمشیر را داشت، اما شرایط زمان امام صادق (ع) نیازمند به جهاد در زمینه های فکر و اندشته بود.
این کارشناس مسائل مذهبی ادامه داد: از نظر قرآن امام صادق(ع) یک نهضت فرهنگی بزرگی به وجود آورده است که آثار آن نهضت علمی و فرهنگی تا ابد باقی است.
وی افزود: در زمان امام صادق (ع) زمینه ترویج افکار شیعی در بین مردم بوجود آمد و امام صادق (ع) با استفاده از این فرصت توانست به مقابله با انحراف فکری و مذاهب وارد شده مکتب جعفری را تاسیس کند.
معرفی و گسترش مکتب جعفری وظیفه حوزه علمیه است
حجت الاسلام واعظ موسوی در ادامه سخنانش معرفی مکتب صحیح جعفری را در حال حاضر و در شرایط امروزی یکی از مهمترین وظایف حوزه علمیه دانسته و گفت: وظایف حوزه علمیه در حوزه آموزش فقه و اصول خلاصه نمی شود، بلکه باید در زمینه های کلام شیعی و پرورش تلاش بیشتری شود.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه امروزه در حوزه های علمیه کلام اهمیت کمی دارد، در صورتی که کلام بسیار جذاب تر از فقه و اصول در زمینه ترویج صحیح مکتب جعفری است و علم فقه و اصول باید در جایگاه خودش باشد، اما در رابطه با کلام و اخلاق شیعی بیشتر فعالیت شود تا دژی در برابر افکار وارداتی ساخته شود.
حجت الاسلام واعظ موسوی با بیان این مطلب که پاسخ به افکار انحرافی وظایف حوزه های علمیه را سنگین تر می کند، اظهار داشت: آموزش حوزه های علمیه باید یه سمت و سوی کلام، اخلاق و معارف اسلامی حرکت کند.
وی تاکید کرد: رسانه های مختلف زمینه های خوبی را همراه با ابزار های پیش رفته برای اطلاع رسانی و ترویج فرهنگ اسلامی و مذهب تشیع در جامعه فراهم کرده اند.
با این حال در فضای تیره ای که مذاهب اهل سنت در حال شکل گیری بودند آنچه که به درون فرهنگ مردم را یافت و تفسیر آنها را از رابطه خود با خدا و جامعه اسلامی دگرگون ساخت توانست شیعه را پایدار سازد، بنابراین در حقیقت گام دوم در بنیانگذاری یک مکتب را امام صادق(ع) برداشت و گویا مردمی که پس از قیام امام حسین(ع) دلداده این خاندان شده بودند به سراغ امام صادق(ع) آمدند به دنبال طرح جایگزین این امام رفتند.
نشان دادن یک تفسیر جامع از خدا، رابطه مردم با او و انسان مورد نظر اسلام در آن زمان مهمترین دغدغه های امام جعفر صادق(ع) بوده است.
تبدیل تفکر شیعه به جریان قوی در دنیا
رئیس اداره امور مبلغان دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در این خصوص گفت: تاسیس منصب شیعه، باعث شد تفکر شیعه به یک جریان قوی در دنیا تبدیل شود.
حجت الاسلام محمد عیسی نژاد افزود: تشکیل مذهب شیعه در سه مرحله شکل گرفت که این سه مرحله اول بیان خطبه های امام علی(ع)، مرحله دوم قیام عاشورا و مرحله سوم تشکیل مذهب شیعه توسط امام جعفر صادق(ع) بود.
این استاد حوزه گفت: عصر امام صادق (ع) یکی از طوفانی ترین ادوار تاریخ اسلام است که از یک سو اغتشاشها و انقلابهای پیاپی گروههای مختلف به ویژه از طرف خونخواهان امام حسین ( ع ) رخ می داد و امام صادق(ع) در آن زمان تفکرات انحرافی که به نام اسلام بوجود آمده بود را با بهترین روش علمی اصلاح کرد و اندیشه شیعی را در اذهان مسلمانان ترویج کرد.
وی با اشاره به اینکه در زمان امام جعفر صادق(ع) فرقه های دیگری وجود داشته اند، یادآور شد: در آن زمان فرقه هایی همچون یهودیت و مسیحیت نیز فعال و مشغول به فعالیت و گسترش مذاهب خود بوده اند.
حجت الاسلام عیسی نژاد با بیان این مطلب که قشری که بیشترین تاثیر را از فرقه های مذهبی می گیرند، جوانان هستندتصریح کرد: نیاز شناسی، تاکید بر روی الگوهای تبعیض، استحکام زیر ساخت های عقلانیت دینی، بالابردن معرفت و تعبد، بر قراری رابطه ی صمیمی و صادقانه و بر قراری الگوهای ارتباط دینی را از مهمترین راه های جلوگیری از رواج فرقه های مذهبی ذکر کرد.
وی اظهار داشت: سازمان ها و نهادهای مرتبط با جوانان با دادن الگوهایی از زندگی و سیره اهل بیت (ع) به زبان خود جوانان و تاثیر نگرفتن از الگوهای اروپایی در کارهای فرهنگی و محصولات دینی می توانند گام بزرگی در جهت الگو سازی دینی و جلوگیری از رواج این فرقه های انجام دهند.
مذاهب بسیاری در دوران امام صادق(ع) و در حال حاضر وجود دارد که باید برای گسترش مکتب جعفری و مذهب شیعه برنامه های مستمر و ویژه ای را تدبیر کرد و با آموزش و فرهنگ سازی در بین جوانان و نوجوانان از گسترش مذاهب و فرقه های جدید جلوگیری کرد.
و البته مکتب های فکری بزرگ نیز همواره باید دارای محتوا و ویژگی های خاصی باشند تا بتوانند در دل بشر جایی بازکنند که دین مبین اسلام این ویژگی را دارد و فقط کافی است به تاسی از ائمه بزرگان کنونی جامعه اسلام زمینه های شناخت درست از آن را در جوامع به خصوص برای جوانان فراهم کنند.
نظر شما